Uwzględniając aktualną sytuację epidemiczną, obowiązujące przepisy państwowe oraz rekomendację zawartą w Komunikacie Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski z dnia 27 maja 2020 r., a także pismo Sekretarza Generalnego KEP wyjaśniające rozporządzenia Rady Ministrów z dn. 29 maja br. ustalam następujące zasady posługi liturgiczno-duszpasterskiej w Archidiecezji Gdańskiej:
- Zniesienie limitu osób
Z dniem 30 maja br. przestał obowiązywać limit uczestników zgromadzeń liturgicznych i dlatego możemy powrócić do zwyczajnych praktyk religijnych.
Nadto w dalszym ciągu w kościołach i innych obiektach kultu religijnego uczestnicy mają obowiązek zakrywania ust i nosa, za wyjątkiem sprawujących kult religijny, nie ma też obowiązku zachowania odległości 2 metrów między osobami; oczywiście jeśli jest możliwe, to dla względów bezpieczeństwa sanitarnego można zachować dystans, jednak nie jest to obowiązek prawny – w budynku kościoła wystarczą maseczki.
Zatem serdecznie zapraszam wiernych do uczestnictwa w Mszach Świętych i nabożeństwach, przy zachowaniu aktualnych zasad bezpieczeństwa. Zachęcam do powrotu do naszych świątyń parafialnych. [Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 964) § 15 ust. 8].
- Odwołanie dyspensy od udziału w niedzielnych Mszach Świętych
Odwołuję ogólną dyspensę od obowiązku niedzielnego uczestnictwa w Mszy Świętej. Zachęcam wiernych, aby odpowiedzieli na zaproszenie Jezusa, który mówi: „Przyjdźcie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteście, a Ja was pokrzepię” (Mt 11,28).
Jak podaje Kodeks Prawa Kanonicznego (kan. 1247): „W niedzielę oraz w inne dni świąteczne nakazane, wierni są zobowiązani uczestniczyć we Mszy Świętej oraz powstrzymać się od wykonywania tych prac i zajęć, które utrudniają oddawanie Bogu czci, przeżywanie radości właściwej dniowi Pańskiemu oraz korzystanie z należnego odpoczynku duchowego i fizycznego” oraz Katechizm Kościoła Katolickiego (nr 2181): „Eucharystia niedzielna uzasadnia i potwierdza całe działanie chrześcijańskie. Dlatego wierni są zobowiązani do uczestniczenia w Eucharystii w dni nakazane, chyba że są usprawiedliwieni dla ważnego powodu (np. choroba, pielęgnacja niemowląt) lub też otrzymali dyspensę od ich własnego pasterza. Ci, którzy dobrowolnie zaniedbują ten obowiązek, popełniają grzech ciężki”.
Odwołując dyspensę proszę duszpasterzy, aby dołożyli wszelkich starań, by świątynie były miejscami bezpiecznymi dla wiernych.
- Powrót do stałych zasad obowiązujących w prawie kościelnym
Powracamy do ogólnych zasad, wynikających z Kodeksu Prawa Kanonicznego i z przykazań kościelnych, na mocy których od obowiązku niedzielnego uczestnictwa we Mszy Świętej zwolnione są osoby w podeszłym wieku, osoby chore lub objęte wskazaniami władz sanitarnych oraz osoby sprawujące opiekę nad chorymi i niepełnosprawnymi.
- Ograniczenie transmisji Mszy Świętych
W czasie ścisłych ograniczeń wielu wiernych uczestniczyło duchowo w Mszy Świętej poprzez transmisje telewizyjne i internetowe. Tym samym wielu doświadczyło głodu Eucharystii przeżywanej w świątyni we wspólnocie wiary.
W związku ze zniesieniem limitu wiernych w świątyniach proszę Księży Proboszczów o roztropne ograniczenie transmisji telewizyjnych i internetowych. Wydaje się zatem słuszne, że Msze Święte dla chorych, transmitowane w mediach przed pandemią, będą wystarczająco zaspokajać potrzeby wiernych.
- Sakrament pokuty i Komunia Święta wielkanocna
Przedłużam czas Komunii Świętej wielkanocnej w Archidiecezji Gdańskiej do uroczystości Świętych Apostołów Piotra i Pawła, tj. do dnia 29 czerwca 2020 r. Przyjęcie Komunii Świętej wielkanocnej w powyższym terminie należy do podstawowych obowiązków katolika. Wiąże się z tym sakramentalna spowiedź, którą należy odbyć nawet jeśli w czasie pandemii wyrażaliśmy doskonały żal oczyszczający z grzechów ciężkich. Kapłanów proszę o stworzenie jak najszerszych możliwości przystąpienia do spowiedzi, przy zachowaniu stałych środków sanitarnych. Proszę o dokładne poinformowanie wiernych o dodatkowych dyżurach spowiedzi św.
- Odwiedziny u chorych
Przywrócone zostaje zwyczajne duszpasterstwo i praktyka posługi chorym w ich domach, zwłaszcza z racji pierwszego piątku czy pierwszej soboty miesiąca. Tę wiadomość należy przekazać w ogłoszeniach duszpasterskich. Wypada w rozmowie telefonicznej z zainteresowanymi chorymi czy ich bliskimi ustalić szczegóły dotyczące tej posługi sakramentalnej, ale należy uszanować ich ewentualną prośbę o dalsze jej zawieszenie.
- Pierwsza Komunia Święta i Bierzmowanie
Obecne możliwości pozwalają już na planowanie – nawet jeszcze przed wakacjami – w porozumieniu z rodzicami dzieci i młodzieży – uroczystości Pierwszej Komunii Świętej i Bierzmowania.
Nadal obowiązują dotychczas wydane zasady dotyczące organizacji uroczystości Pierwszej Komunii Świętej. Przypominam o koniecznym uwzględnianiu wyraźnej woli rodziców.
W parafiach, w których Bierzmowanie przewidziane było w terminach wiosennych, uroczystość udzielenia tego sakramentu można zorganizować jeszcze w czerwcu lub jesienią. Nie przekładamy Bierzmowania na przyszły rok. Księża Biskupi będą gotowi do posługi po uroczystości Bożego Ciała. Termin – w zależności od woli rodziców i stanu przygotowania młodzieży – należy ustalić z Biskupem, który miał w bieżącym roku udzielić w danej parafii Bierzmowania.
Ze względu na wciąż trwający stan epidemii o zamiarze organizacji uroczystości bierzmowania należy poinformować rodziców niepełnoletnich kandydatów.
W miesiącu czerwcu, ze względu na wyjątkowe okoliczności, zamiast 9-dniowej nowenny organizuje się 3-dniowe Triduum przygotowujące bezpośrednio do sakramentu.
- Wizytacje kanoniczne
Wizytacje kanoniczne przewidziane w terminach wiosennych zostają przeniesione na jesień, chyba że wizytator co innego ustali z zainteresowanymi księżmi proboszczami.
- Pogrzeby
Zniesienie liczby uczestników dotyczy również uroczystości pogrzebowych. Liturgię należy sprawować zgodnie z obrzędami pogrzebu, a więc zachowując poszczególne stacje łącznie z możliwym wprowadzeniem trumny do kościoła, z uwzględnieniem przepisów sanitarnych. Należy pamiętać, że podczas procesji żałobnej, która odbywa się już w przestrzeni publicznej, obowiązują odpowiednie przepisy.
- Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej – Boże Ciało
W związku z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 964) oraz w oparciu o wytyczne Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski z dnia 3 czerwca 2020 r. (SEP – D/9.1.2-19) przekazuję następujące wyjaśnienia.
Na uwagę zasługuje przede wszystkim § 15 ust. 8 ww. rozporządzenia Rady Ministrów: „Zgromadzenia organizowane w ramach działalności kościołów i innych związków wyznaniowych mogą się odbywać, pod warunkiem że w przypadku gdy zgromadzenie odbywa się w budynkach i innych obiektach kultu religijnego uczestnicy realizują obowiązek, o którym mowa w § 18 ust. 1, z wyłączeniem osób sprawujących kult religijny, a w przypadku gdy to zgromadzenie odbywa się na zewnątrz, uczestnicy przebywają w odległości nie mniejszej niż 2 m od siebie lub realizują obowiązek, o którym mowa w § 18 ust. 1, z wyłączeniem osób sprawujących kult religijny”. Obowiązek, o którym mowa w § 18 ust. 1, to obowiązek zakrywania ust i nosa przy pomocy odzieży lub jej części, maski, maseczki, przyłbicy albo kasku ochronnego.
Z powyższego przepisu wynika zatem, że podczas zgromadzeń poza kościołami i innymi obiektami kultu religijnego:
a) uczestnicy mają obowiązek zachowania odległości między sobą nie mniejszej niż 2 metry LUB zakrywania ust i nosa, za wyjątkiem sprawujących kult religijny,
b) nie obowiązuje limit 150 osób.
Nowe przepisy dotyczące sprawowania kultu w czasie pandemii pozwalają na zorganizowanie procesji Bożego Ciała. W związku z tym, proszę Księży Proboszczów, by kierując się roztropnością przygotowali uroczystość Bożego Ciała, z zachowaniem aktualnie obowiązujących przepisów epidemicznych. Przypominam jednocześnie, iż zajęcie pasa drogowego wymaga zgłoszenia odpowiednim służbom.
W tym roku polecam jedną z propozycji celebracji Bożego Ciała:
- procesja z Najświętszym Sakramentem na terenie przykościelnym do czterech ołtarzy z tekstami przewidzianymi w księgach liturgicznych (zaleca się, aby odbyło się kilka procesji).
- procesja z Najświętszym Sakramentem do czterech ołtarzy bocznych kościoła z tekstami przewidzianymi w księgach liturgicznych.
- dziękczynne nabożeństwo eucharystyczne z wystawieniem Najświętszego Sakramentu po każdej Mszy świętej. Na zakończenie błogosławieństwo Najświętszym Sakramentem.
- dłuższą adorację Najświętszego Sakramentu (należy podać godziny) dla indywidualnej modlitwy wiernych i z końcowym błogosławieństwem udzielanym na progu świątyni. Należy uwrażliwić wiernych na momenty ciszy i modlitwę w milczeniu.
Centralne uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej odbędą się w Bazylice Mariackiej w Gdańsku. Po Mszy Świętej o godz. 10.00 odbędzie się procesja z Najświętszym Sakramentem do czterech ołtarzy bocznych.
Procesje w ramach Oktawy Bożego Ciała mają odbywać się – zgodnie z tradycją – każdego dnia.
- Praca z grupami duszpasterskimi
W parafiach możliwa też jest praca z grupami duszpasterskimi. Zachęcam duchownych jak i świeckich do podjęcia na nowo pracy formacyjnej i duszpasterskiej wobec dzieci, młodzieży i dorosłych, z zachowaniem obowiązujących przepisów sanitarnych.
Katecheza przedmałżeńska oraz spotkania w poradniach dla narzeczonych wracają do normalnego trybu funkcjonowania, według ustalonego wcześniej harmonogramu.
- Odpowiedzialne zachowanie
Choć kolejne restrykcje są dość szybko znoszone, to nadal bardzo proszę o odpowiedzialne zachowanie w zgromadzeniach liturgicznych i w pracy duszpasterskiej, przypominając o obowiązku zasłaniania ust i nosa (z wyjątkiem celebransa), zachowywaniu higieny oraz aktualnie obowiązujących zasad w miejscach kultu. Nadal nie korzystamy z wody święconej.
- Świadectwa wiary z czasu epidemii
Zachęcam, osoby duchowne i wiernych świeckich, do spisania lub nagrania doświadczeń wiary w czasie pandemii. Świadectwa z życia wspólnot parafialnych należy zachować oraz można je przesłać do Kurii Metropolitalnej Gdańskiej.
Z serca wszystkim błogosławię.